Hành trang kiến thức nào cho thi?
Việc học và thực hành thực tế môn Ngữ văn không nhọc nhằn như nhiều trò nghĩ. Học văn nhàn hơn học các môn Tự nhiên, không cần nhớ nhiều công thức, định lý, không làm hàng ngàn bài tập nhằng nhịt công thức, kí hiệu... Học môn Ngữ văn nhằm mục tiêu hiểu và sử dụng tốt ngữ điệu tiếng Việt, đọc và hiểu tác phẩm văn chương từ đó chiếm lĩnh những giá trị của cuộc sống thường ngày để hoàn thành xong những kỹ năng nghe, đọc, nói, viết hoạt bát ứng xử kết quả. Nhiều học sinh giành điểm khá giỏi môn này nhờ thu thập kiến thức và kỹ năng và thực hành thực tế nghe, đọc, nói và viết. Môn Ngữ văn bây giờ đang gắn kèm với cuộc sống theo hướng thực dụng đọc nhiều, viết nhiều có thể dần bớt sợ học văn viết văn.
Những kỹ năng và kiến thức cần cho bài thi đa phần ở lớp 9. Để viết tốt đoạn văn ngắn, thí sinh chẳng thể nào quên được những phần kỹ năng và kiến thức về tiếng Việt gồm từ vựng, ngữ pháp, cách triển khai đoạn văn, trau chuốt ngôn ngữ và cẩn trọng trong cách miêu tả... Muốn phân tích tác phẩm văn học, sỹ tử cần hiểu giá trị tu từ, những chi tiết tạo nên điểm nhấn, ẩn chứa nhiều giá trị nội dung cũng như nghệ thuật. Muốn viết tốt bài tự luận, có những bước nằm lòng mà các em cần ghi nhớ: nghiên cứu đề, gạch chân dưới những từ quan trọng, lập dàn ý, thực hành viết và đọc lại để hoàn thiện bài.
Xu hướng ra đề thi môn Ngữ văn những năm gần đây có sự thay đổi và đột phá rất lớn so với các năm trước. Cụ thể là đề thi sẽ đi sâu hơn vào khả năng hiểu, vận dụng và vận dụng cao ở những câu hỏi đọc hiểu vì vậy học sinh cần hết sức chú ý. Điều tiên quyết đầu tiên là các sĩ tử phải từ bỏ lối học vẹt, sao chéo từ những bài văn mẫu đã trở thành lối mòn, không chịu đào sâu suy nghĩ và nâng cao nhận định. Học sinh có thể bắt đầu việc viết cảm nhận theo cách: đọc một câu thơ, một đoạn trích hãy tạo cho mình thói quen suy ngẫm, câu chữ đó ẩn chứa nội dung gì, có những lớp nang nghĩa nào, có những cách hiểu nào? Nếu xuất hiện nhân vật trữ tình thì hãy đặt câu hỏi: Nhân vật bộc lộ những suy nghĩ, tình cảm gì, đại diện cho lớp người nào, cuối cùng nhân vật đó thể hiện quan điểm, ý đồ nghệ thuật gì của tác giả.
Hãy viết thành câu, thành đoạn văn những điều mình hiểu, vừa chiêm nghiệm. Khi viết cần chú ý chọn lựa từ ngữ; chính tả chuẩn xác; sử dụng những dấu câu phù hợp. Không viết cẩu thả và nên đọc lại để căn chỉnh hoàn thiện. Xóa bỏ mặc cảm "chưa biết, không hiểu, không viết được" bằng sự việc đọc dữ liệu và viết từng câu từng đoạn.
Kỹ năng làm bài
Có lẽ điểm số luôn là những áp lực hữu hình nhất với các sĩ tử khi tham gia các kỳ thi. Hơn kém 0,25 điểm là quyết định việc đỗ trượt tạo nên sự ganh đua tàn khốc của kỳ thi. Không nên quá băn khoăn lo lắng và hoảng loạn mà cần bình tĩnh và mạnh mẽ và tự tin vào hiểu biết của bản thân.
Giám khảo rất trân trọng bài chữ viết rõ ràng, thể hiện mạch lạc, sáng tạo. Hướng dẫn chấm mở có lẽ khuyến khích sỹ tử biểu thị hiểu biết và vốn ngữ điệu khi tự luận.
Đề Ngữ văn kiểm tra kỹ năng và kiến thức cơ bản và nhận định và đánh giá năng lực áp dụng miêu tả có được sự hiểu biết về vấn đề đời sống và văn học. Cấu trúc đề gồm phần tiếng Việt thực hành và phần nghị luận văn học nên thí sinh cần học đều để chiếm lĩnh tốt bài thi.
Trước mỗi đề thi, học sinh cần nắm vững những bước cơ bản sau:
1. Đọc kỹ và đọc lại nhiều lần đề bài. Câu nào dễ làm trước. Trả lời gãy gọn, đủ ý phần tiếng Việt
2. Luôn giữ thói quen phác thảo dàn ý sơ lược, gạch chân dưới những ý quan trọng
3. Biết cách đặt câu hỏi và tìm đáp án dưới dạng: ai, cái gì, vấn đề gì? Hiểu ra làm sao? Có cách hiểu khác không? Tại sao?
4. Cẩn trọng trong việc triển khai ý, chú ý chính tả và dấu câu
5. Bình tĩnh soát lại nội dung bài làm trước khi nộp bài.